09/04/2014
“Sürdürülebilirlik Endeksi” raporu emeklilik fonlarının sürdürülebilir şirketlere yatırım yapmasını öneriyor
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu (SU CGFT) ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Borsa İnisiyatifi (Sustainable Stock Exchanges Initiative - SSE) ortaklığında, İngiltere Hükümeti Refah Fonu desteği ile düzenlenen “Sürdürülebilirlik Endeksi Çalıştayı”nın “Sürdürülebilir Kalkınma Yolunda Türkiye'de Sürdürülebilirlik Endeksi” başlıklı raporu yayınlandı.
Rapora Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu web sitesinden erişilebilir: http://cgft.sabanciuniv.edu/
Borsa İstanbul tarafından bir süredir üzerinde çalışılan Sürdürülebilirlik Endeksi, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından 23 Ocak’ta organize edilen ve uluslararası ve yerel kurumsal yatırımcılar ile şirketleri bir araya getiren çalıştayda ele alınmıştı. Çalıştay sonuçları bir raporla kamuyla paylaşıldı. Önsözlerini Borsa İstanbul Başkanı Dr. M. İbrahim Turhan ve UNCTAD Yatırım ve Girişimcilik Direktörü ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Borsa İnisiyatifi Eş Direktörü James Zhan’ın yazdığı raporun giriş yazısını Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Dr. Melsa Ararat kaleme aldı.
Borsa İstanbul Başkanı yazısında; borsaların, şirketlerde sürdürülebilirliğin gelişmesinde hayati bir role sahibi olduklarına vurgu yaptı. Borsaların sadece şirketlerin sürdürülebilirlik performansından sorumlu olmadıklarını, aynı zamanda şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını geliştirmeleri konusundan da önemli bir güç olduklarını ifade etti.
UNCTAD Yatırım ve Girişimcilik Direktörü ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Borsa İnisiyatifi Eş Direktörü James Zhan da yazısında; Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Borsalar İnisiyatifi üyesi Borsa İstanbul’un Türkiye’de yeni bir sürdürülebilirlik endeksi oluşturma çabalarını takdir ettiklerinin altını çizdi.
Tasarrufların çevresel ve toplumsal konularda duyarlı ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarıyla uyumlu şirketlere yönelmesinin önemine dikkate çeken Forum direktörü Dr. Melsa Ararat borsada yabancı kurumsal yatırımcıların ağırlıkta olduğuna ve yatırımların genellikle kısa vadeli olduğuna işaret ediyor. Bu durumun ancak borsada yerel kurumsal yatırımcıların ağırlıklarının artması ve uzun vadeli getirinin hedeflenmesi ile değişebileceğini vurgulayan raporda emeklilik fonlarının bu konuda önemli bir rol oynayabileceğinin altı çiziliyor.
Rapor, çalıştayda tüm paydaşların endeksin faydaları konusunda hemfikir olduklarını dile getiriyor. Raporun “Sürdürülebilirlik Endeksi İstanbul Çalıştayı Çıktıları” bölümüne göre Sürdürülebilirlik Endeksi‘nden hem şirketler, hem yatırımcılar, hem de sivil toplum örgütleri fayda sağlayacak.
Endeks, şirketler için neleri ölçecekleri, nelerin gelişmesi gerektiği ve nelerin açıklanabileceği konularında bir rehber görevi görecek. Böylece şirketlerin toplumsal ve çevresel riskleri ve fırsatları görebilmesine ve sürdürülebilirlik performanslarını doğru bir şekilde yönetebilmelerine yönelik fırsatlar oluşturacak. Endeks, diğer yandan yatırımcılara ve topluma şirketlerin sürdürülebilirlik performansları hakkında bilgi sağlayacak. Varlık yöneticileri endeksi yeni yatırım araçları oluşturmak için kullanabilecek ve sivil toplum şirketler üzerinde sürdürülebilir stratejiler belirlemeleri konusunda baskı unsuru olabilecek.
Çalıştay sonuçlarına göre endeksin en önemli faydası düzenlemelere gerek kalmadan şeffaflıkta iyileşmeye yol açması, şirketlerin sosyal ve çevresel etkilerinin daha iyi anlaşılması ve şirket faaliyetlerinin olumsuz etkilerini azaltacak düzenlemeler için yol gösterici olması
Projenin başarıya ulaşması için çalıştayda dile getirilen öneriler raporda sıralanmakta. Rapor uluslararası kriterlerin, Türkiye’ye özel sürdürülebilirlik risklerini dikkate alan kriterlerle desteklenmesi gerektiğine işaret ediyor. Bu riskler arasında holding yapılarına ve ilişkili taraflar asındaki işlemlere yönelik risklerin tanımlanması, deprem riski, ayrımcılığın yol açacağı toplumsal riskler sayılıyor. Diğer yandan filantropik aktivitelerin ve kurumsal vatandaşlık politikalarının değerlendirmelerde dikkate alınması önerilmekte.
Raporda sürdürülebilirlik endeksinin yatırımcıların en fazla ilgilendiği BIST-30 endeksinden ayırt edilebilmesi için en az BIST 100’ü içine alacak şekilde genişlemesi gerektiğinin altı çiziliyor. Uzun dönemde sürdürülebilirlik yönetiminde başarılı orta boy şirketlerin de endeksten faydalanmasını sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve şirketlerin kapasite geliştirme çalışmalarının da desteklenmesi öneriliyor.
Sürdürülebilirlik endeksi içinde en iyi performansa sahip şirketlere yönelik ödüllendirme sisteminin geliştirilmesi fikri savunulurken, iyi örnek olarak Karbon Saydamlık Projesi (CDP) kapsamında verilen ödüller gösteriliyor.
Endeksin daha fazla yatırımcıyı cezbetmesini için yatırım yapılabilir bir endeks olarak tasarlanmasının gerekliliğini belirtilen rapora göre endeksin borsalara güven duymayan tasarruf sahiplerini yatırıma teşvik etme potansiyeli bulunuyor.
Rapora göre endeksin başarısının önündeki en önemli engel yerel kurumsal yatırımcılarının hisse senedi yatırımlarının ve genel olarak tasarruf oranlarının düşüklüğü. Raporda, fon yönetimi endüstrisinin henüz çok küçük olduğu Türkiye’de potansiyel yatırımcıların pazara çekilmesinin önemi vurgulanıyor. Raporda ayrıca hali hazırda emeklilik fonlarının hızla gelişmekte olduğu belirtiliyor. Emeklilik şirketlerinin hisse senedi yatırımlarının artmasını ve bu yatırımların sürdürülebilir şirketlere yönelmesini teşvik edici düzenlemelerin tıpkı diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de finansmanın duyarlı ve sorumlu şirketlere yönelmesinde ve yatırım risklerinin azaltılmasında önemli bir rol oynayacağına vurgu yapılıyor.
